Istorija

Istorija iskorišćavanja lekovitih potencijala na području Banje Palanački kiseljak seže u davnu prošlost. Naime, stari Rimljani bili su prvi koji su otkrili i uživali u lekovitim vodama sa ovih prostora, dok je prvi zapis o ovoj banji nastao daleke 1719.godine, od poznatog turskog pisca Elvija Čelebije. U tom zapisu o ovoj banji stoje sledeće reči: „Ozidana banja sa lekovitom vodom“. Još jedno veliko ime se takođe vezuju za istoriju ovog prirodnog lečilišta, a to je naš čuveni knez Miloš Obrenović. Zahavaljujući njemu, mnogo banja u našoj zemlji razvilo je i iskoristilo svoje prirodne potencijale; on je ulagao u njihovu izgradnju i razvoj, nakon što bi se lekovita voda stručno analizirala, a ti rezultati zaista pokazali lekoviti sastav vode.




Наставите са читањем →

Istorija

Banja Ljig nosi ime po istoimenom gradu u čijoj blizini se i nalazi. Istorijat ovih krajeva ne seže u daleku prošlost, već su se najznačajniji događaji na ovim prostorima odigrali s početka prošlog veka. Ti događaji bili su izgradanja osnovne škole, gradnja čuvene pruge Lajkovac – Gornji Milanovac, zatim velika istorijska bitka – Kolubarska bitka… Krajem dvadesetih godina dvadesetog veka, Ljig je dobio i prvu Radničku školi, a svega par godina kasnije crkvu i Zdravstvenu zadrugu. Kada je reč o zdravstvenom turizmu i njegovom razvoju u ovim  krajevima presudno značenje ima upravo Banja Ljig. Otkriće njenih lekovitih potencijala seže u mnogo dalju prošlost, kao što je ona u kojoj su na ovim prostorima boravili stari rimljani koji su ove lekovite potencijale prvi iskorišćavali. Наставите са читањем →

Istorija

Drugačije je kada jedno tlo nosi neku priču iza sebe, kada ima istoriju i velike događaje, kada se na njemu dizala prašina… onda to mesto, to područje i njegova okolina, imaju nekakvu drugačiju energiju i zaista su posebni. Takvo jedno mesto je, između ostalog, i poznato banjsko lečilište u našoj zemlji koje nosi ime Banja Junaković. Istorija ove banje, izgleda je povezana i sa njenim imenom; jer, prema nekim podacima ime je dobila po junacima koji su se nekada, na ovim područjima, borili protiv turaka. Istorija, borbe, junaci, lekovita svojsta, lepa priroda, i tradicionalan duh – jesu odlike koje krase ovu banju i njenu okolinu. Наставите са читањем →

Istorija

Banja Ždrelo nosi ime po nekadašnjem srednjovekovnom gradu čiji ostaci tvrđave koje je nekada u njemu bila i dan danas postoje,  a koji se nalaze u njenoj neposrednoj blizini. Tvrđava Ždrelo bila je nekada  uporište bugarskih velikaša Drmana i Kudelina; oni su odatle uznemiravali države u okolini: Dragutinovu Sremsku kraljevinu, kao i kraljevinu Mađarsku. Sve ovo dešavalo se poslednjih godina trinaestog veka. Davne  1285.godine, Vladislav IV Arpad pokušao je da ih zaustavi, međutim u tom pokušaju nije uspeo i bio je poražen u sâmoj Gornjačkoj klisuri. Odmah nakon ovog poraza, Dragutin je hteo da iskoristi priliku i da ih skroz pokori, međutim nije uspeo u svojoj nameri. Kada su se napokon udružili Dragutin i Milutin, zajedničkim snagama uspeli su da ih poraze i da zauzmu celo Braničevo i Ždrelo. Odmah nakon toga Kudelin i Drman su bili primorani da napuste ovo područje. Od ovog utvrđenja, u blizni istoimene banje, nalaze se samo temelji i ruševine, ali predstavljalju zanimljivi i veoma značajni srednjovekovni kulturno-istorijski spomenik. Ovo nije jedini spomenik od istorijskog značaja u ovim prelepim krajevima Srbije, Наставите са читањем →

Istorija

Isprva je seosko stanovništvo ovih krajeva otkrilo neobičnu reakciju na jedno sasvim uobičajeno ponašanje njihovo stoke – valjanje u blatu; ta reakcija bila je krajnje pozitivna, jer su se životinje zapravo oporavljale od raznih oboljenja, imale su više energije i bile vitalnije. Starije životinje kao da su se na neki način podmladile… sve u svemu blato sa ovog područja, gde se danas nalazi razvijena Banja Badanja, nekada davno oporavljalo je seoske životinje. Odavno se zna da životinje umeju same da prepoznaju šta je dobro za njih, da ih privlači određena energija,  zahvaljući njima čovek je otkrio mnogo toga; između ostalog, zahvaljujući stoci sa ovog područja otkrivena je još jedna „narodna banja“. Narodna, zato što se po narodu odmah počelo pričati o lekovitom blatu iz ovih krajeva, a toj priči nije trebalo mnogo da se pročuje daleko. I tako je malo, po malo, ta priča stigla i do nadaleko poznatog rektora Velike škole, predsednika Crvenog krsta, srpskog hemičara, akademika Marka T. Leka. Наставите са читањем →

Istorija

Termomineralni izvori Kuršumlijske Banje korišćeni su za vreme Rimljana, na šta ukazuju ostaci zidova jednog kupatila, nadgrobni spomenici i srebrni novac iz III veka. Preteču obližnje Kuršumlije predstavljalo je rimsko naselje Ad Finis, a na lokaciji banje postojala je manja naseobina namenjena bolesnim i povređenim za lečenje toplom mineralnom vodom. 1884. godine na desnoj obali Banjske reke, pronađen je zavetni kamen od belog mermera s uklesanim tekstom posvećenim banjskoj nimfi, boginji lekovitih voda. Ovu dragocenu ploču Nemci su, za vreme okupacije 1917. godine odneli u Nemačku. Tekst na zavetnom kamenu ispisao je visoki rimski savetnik Katijus Celer u ime svoje žene Lucije i svojih sinova. Za vreme srednjeg veka banja se dobro razvijala, ali su je Turci povremeno pustošili i gradili. Zna se da su 1870. godine postojale zgrada od drveta iznad izvora tople vode i pored nje još nekoliko Наставите са читањем →

Istorija

Lekovitu termomineralnu vodu, koja se u vidu nekoliko jačih izvora javlja na nadmorskoj visini od 570 m, prvi su koristili Turci u XIV veku, i to najpre iz higijenskih, a zatim i iz zdravstvrnih razloga. Prvo kupatilo izgrađeno je u XVIII veku i kasnije više puta proširivano i obnavljano. Novo kupatilo, koje je i danas u upotrebi, postoji od 1935. godine, kada je banjski kompleks proširen i uređen. Danas predstavlja jedan od zakonom zaštićenih rezervata-Banjski borjak u okviru Nacionalnog parka Kopaonik. Наставите са читањем →

Istorija

U navedenom pogledu posebno je interesantan sliv reke Resave, desne pritoke Velike Morave. Deo sliva reke Resave 1957. godine je proglašen parkom prirode Srbije, što znači da je turistički privlačan i mora se u tom smislu razvijati komplementarno sa Despotovačkom Banjom, manastirom Manasijom i Resavskom pećinom, Despotovcem i Svilajncem. Poseban značaj za domicilno stanovništvo i turiste ima park Maketa koji zahvata površinu od 3000 m² a nalazi se na prvom kilometru pored puta od Despotovca ka Resavskoj pećini. Uređen je 2008. godine. Makete nekih naših srednjovekovnih crkava i kuća verne su replike urađene u razmeri 1:17. Sa leve strane Resave, na delu gde ona izlazi iz planinskog u ravničarsko prostranstvo, na 190 m nadmorske visine, razvila se Despotovačka Banja, nazvana tako po obližnjem Despotovcu, naselju koje je statuc grada dobilo 1882. godine. Despotovac je nazvan je po srpskom Despotu Stefanu Lazareviću (1377-1427) koji je nedaleko od grada 1407-1408. godine podigao znameniti manastir Manasiju. Manastirska crkva je posvećena Svetoj Trojici i zajedno sa moćnim bedemima, kulama i konacima, privlači veliki broj turista. Ističe se velikom umetničkom vrednošću i istorijskim značajem fresaka. Ovde su u prošlosti pisane, prepisivane i ispravljane knjige za potrebe crkve (Resavska škola), za koje se kaže da su dobre, pouzdane, dobro izvedene, da nema grešaka u rečima, slogu i akcentu. Manastir i banja najbolje su posećeni u vreme značajne manifestacije Dani srpskog preobraženja. Materijalni tragovi ukazuju da su termomineralni izvori Despotovačke Banje korišćeni od davnina. Međutim, pouzdani pisani podaci o ovom balneološkom centru potiču iz prvih godina posle Prvog svetskog rata. Ovde su najpre postojali jedna zgrada od slabog materijala i bazen za terapijsko kupanje. Наставите са читањем →

Istorija

O vremenu prvog otkrića lekovitih svojstava izvora Gornje Trepče nema sigurnih podataka. Ovo banjsko središte postalo je poznato posle otkrića radioaktivnosti njegove vode, kada dobija epitet Atomska banja. Godine 1977. Gornja Trepča je zvanično proglašena prirodnim lečilištem. Banja se formirala duž glavne ulice dužine 300 m. Tu su podignute manje kuće, otvoreno nekoliko prodavnica i uređena pijaca. Vremenom je postavljena kanalizacija i rešen je problem vodosnabdevanja. Planirano je osnivanje centra za rehabilitaciju bolesnika s oštećenim centralnim i perifernim nervnim sistemom. Zdravstvenu službu Prirodnog lečilišta Gornja Trepča organizuje medicinski centar iz Čačka. Наставите са читањем →

Istorija

Znamenitosti banje doprinosi blaga sedativna klima kojoj posebnu vrednost daje svežina vazduha koji ka banji struji sa okolnih planina. Naročito je karakteristična za šumadijsku klimu duga jesen, koja se često produžava, posle kratke i vlažne periode, do meseca decembra; blaga i vlažna jesenja klima vrlo je povoljna za zemljoradnju i voćarstvo. Ta gotovo meka jesenja klima u potpunoj je harmoniji sa velikim zemljišnim talasima i sa dugačkim i blagim linijama terena. Kako se nedaleko od Bukovičke Banje nalazi poznati arheološki lokalitet – pećina Risovača, već više godina jedinstven Muzej paleolita na našim i širim prostorima, Aranđelovac, nekadašnja Vrbica, lako se prepoznaje na turističkom tržištu, iako do 1835. godine kisela lekovita voda nije korišćena. Premda su okolni žitelji za nju znali; šta više, znali su i to da je tu kiselu vodu upotrebljavao besmrtni u Srpstvu Dositej već pre 1811. godine radi poboljšanja svoga zdravlja. Sve do 1847. godine mineralna voda je izbijala samo na jednom mestu i sakupljana u stublinu da bi je posetioci lakše zahvatali i koristili. Na predlog jedne komisije državnih činovnika, lekara i hemičara, vlada Srbije je delegirala nekoliko lekara da za vreme leta ordiniraju u Banji. Godine 1868. uporedo sa izgradnjom Starog zdanja, kaptirani su izvori Knjaz Miloš i Knez Mihajlo, podignuto Staro kupatilo i uređen bazen na izvoru Đulara, čija je voda zagrevana ubacivanjem usijanih gvozdenih đuladi. Nešto kasnije izgrađen je i bazen kraj izvora Talpara, sa prostranom površinom od peska, na kome su se posetioci sunčali. Do 1928. godine banja je bila državno vlasništvo, a zatim Dunavske banovine. Prvi ozbiljniji radovi na uređenju počeli su 1934. godine, kada je preuređeno Staro zdanje. Наставите са читањем →

Istorija

Prema arheološkim nalazima za nju su znali još Vizantijci i stari Rimljani, te prema tome spada u najstarije banje u Srbiji. Banja doživljava brz razvoj u doba Miloša Obrenovića. Na to vreme podseća konak kneza Miloša, iz 1837. godine, danas restauriran i preuređen u istorijsko-etnološku postavku. Iz istorijskih spisa se zna da je u Brestovačkoj Banji godine 1834. boravila kneginja Ljubica Obrenović (1785-1843), sa begovima i svojim sinovima Milanom (1819-1839) i Mihailom (1823-1868). Tada je podignuta jedna zgrada za siromašne bolesnike. Vremenom su ovde objekte gradili predstavnici dinastija Obrenović i Karađorđević, pa je Banja bila poznata i van granica Srbije. Brestovačka Banja je bila omiljeno lečilište i letovalište srpskih vladara pomenutih dinastija. Knez Miloš Obrenović je u vreme popodnevnog odmora zahtevao apsolutni mir u Banji. Knez Aleksandar Karađorđević je uveo evropski način ponašanja i iz Banje odlazio u lov. Banja je u to vreme bila središte za besplatan boravak i lečenje siromašnih ljudi i imala naglašenu socijalnu funkciju. Izgradili su konak koji se i danas koristi. U konaku je već više godina izložbena postavka Brestovačka Banja u doba kneza Miloša, koju gosti Banje i učesnici ekskurzija redovno posećuju. U blizini konaka nalazi se hamam kneza Miloša, jedan od simbola Brestovačke Banje. Zgrada kvadratnog oblika sa polustepenim svodom i kružnim bazenom, retko se koristi za banjsko terapijsko kupanje. U gornjem delu Banje, na 30 m dalje od hamama i konaka, nalazi se dvorac kneza Aleksandra Karađorševića, sagrađen 1856. godine. Наставите са читањем →

Istorija

Tačnih podataka o tome od kada se koristi lekovita voda Bogutovačke Banje nema, ali je sigurno da je lokalnom stanovništvu odavno poznata. Pretpostavlja se da je uz srednjovekovni Bogutovački grad, kod mineralnih izvora, postojalo naselje sa kupatilom. Istraživanjem, voda se svrstava u slabo sumporovite sa temperaturom 25-27°C. Izvori lekovite vode su se nalazili na imanju Arsenija Banjanca. Krajem pretprošlog veka ovde je izgrađen bazen od drveta. Godine 1932. kaptirane su termomineralne vode u bunaru, nad kojim je postavljen svod od dasaka i podignuto banjsko kupatilo od zemljanog naboja, koje je korišćeno do 1945. godine. Godine 1952. uprava Mataruške Banje je počela savremenije uređenje Bogutovačke Banje, jer se smatralo da će uspešno poslovati kao integrisana celina. Izgrađeno je novo kupatilo sa bazenom i tuš kabinama. Uređena sutri montažna paviljona sa 36 soba i 100 ležaja i jedna zidana zgrada sa 10 soba i 20 ležaja. Pravi razvoj banje počeo je otvaranjem hotela „Mineral“ 1986. godine, koji zajedno sa depandansom ima 268 ležaja. Savremeno opremljen i funkcionalan, omogućuje udoban boravak, lečenje, rekreaciju i rehabilitaciju. Kada je proširen i asfaltiran prilazni put iz doline Ibra, Bogutovačka Banja je postala lako pristupačna. Integracijom sa Mataruškom Banjom i stvaranjem Prirodnog lečilišta i odmarališta Mataruška i Bogutovačka Banja, poboljšana je sturktura zaposlenih, osavremenjena medicinska služba i proširena turistička ponuda. Наставите са читањем →

Istorija

Godine 1866. osnovano je akcionarsko društvo za korišćenje prirodnog lekovitog faktora jezera Rusande. Pod nazivom Melenačka Banja, ovo lečilište je zvanično otvoreno 20. maja 1867. godine, da bi dve godine kasnije preimenovano u Banja Rusanda. Prvi posetioci Banje Rusande lečeni su blatnim oblogama i sunčanjem (helioterapija) pored jezera. Prvo kupatilo je bilo na splavu, ali ga je olujni vetar porušio 1875. godine. Godinu dana kasnije izgrađen je kur-salon, a zatim je pored jezera izgrađeno novo kupatilo. Do 1920. godine, od kada banja postaje državna, podignuta su četiri hotela paviljonskog tipa, a do Drugog svetskog rata još dva. Godine 1948. Banja Rusanda pripada Glavnoj direkciji prirodnih lečilišta Srbije čije je sedište bilo u Beogradu. Jednu deceniju kasnije u Rusandi je otvoreno Odeljenje za rehabilitaciju, koje je vremenom preimenovano u Centar za fizikalnu medicinu, rehabilitaciju i prevenciju invalidnosti. Ovakvom organizacijom gotovo u potpunosti se gube klasične turističke funkcije, jer Rusanda postaje specijalna bolnica za lečenje paraplegije i hemiplegije. Nabavkom novih instrumenata i aparata, uz osvajanje savremenih terapijskih postupaka i izgradnju novih objekata Specijalna bolnica za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju Rusanda postaje vodeća ustanova ovog profila ne samo u Banatu i Vojvodini već i znatno šire. Наставите са читањем →

Istorija

Termomineralne izvore Novopazarske Banje prvi su kaptirali Rimljani. Tokom srednjeg veka to je značajno srpsko lečilište, jer se u neposrednoj blizini nalaze istorijski značajni objekti: Crkva Svetih Apostola Petra i Pavla ili Petrova crkva, Pazarište ili Trgovište, manastir Sopoćani, kao i grad Ras, prva srpska prestonica iz doba Nemanjića. Banja je pripadala manastiru Đurđevi stupovi i bila u sastavu župe Brvenik. Za vreme Turaka dobija naziv Ilidža, ali je izvesno vreme bila napuštena. Iz 1611. godine postoji zapis francuskog putopisca Lefevra, samo o prirodnim izvorima tople vode, ali ne i o banjskim objektima. U XVII veku Turci joj posvećuju veću pažnju. Na ostacima rimskog kupatila, Turci su sagradili dva kupatila i nešto dalje karavan-saraj za smeštaj posetilaca. Bilo je to u vreme kada se intenzivno razvijao i Novi Pazar, iz prošlosti poznat pod imenom Jeni Bazar, osnovan 1459-1461. godine, koji je zatim bio najveći grad na trgovačkom putu od Dubrovnika do Niša, jer je imao 6.000 kuća. Наставите са читањем →

Istorija

Pribojska Banja se razvila pored manastira Sveti Nikola, koji je poznat i kao manastir Banja. To je zadužbina srpskog kralja Uroša Nemanjića, zvanog Hrapavi, koji se ktitorstvom hteo zahvaliti za izlečenje postojećom termomineralnom vodom. Sakralni objekat je kraj lekovitih izvora postojao još u XII veku, te je, sasvim sigurno, reč o još jednoj našoj manastirskoj banji, čiji su izvori korišćeni i za vreme vladavine Rimljana i Turaka. Sve do 1946. godine banja je bila vlasništvo manastira. Tada su izgrađena dva manja paviljona za smeštaj gostiju. Godine 1971. izgrađen je stacionar sa 95 ležaja, tri bazena, salom za rekreaciju i pratećim medicinskim sadržajem, te se banja počela brže razvijati. Od tada radi Rehabilitacioni centar sa odeljenjem za fizikalnu mediciju i rehabilitaciju, koje pripada medicinskom centru iz Priboja na Limu. Наставите са читањем →