Istorija

Vranjska Banja ima status gradskog naselja na nadmorskoj visini od 400 m. Razvila se u priobalju Banjske reke, poznate i pod nazivima Banjštica i Vranjskobanjska reka, koja se uliva u Južnu Moravu sa desne strane. Naselje se sastoji iz 15 mahala, od kojih se dve nazivaju Stara Banja i Banja ili Centar. Materijalni tragovi kulture pronađeni na lokaciji Vranjske Banje, pokazuju da je bila poznata u praistoriji. Dardani, Tračani, Iliri, Kelti, Vizantijci i Rimljani znali su za izvore tople lekovite vode. Jedan primerak potisa – zemljanog rimskog ćupa, dragocen je eksponat u muzeju u Vranju, a potiče iz njegove banje. U pisanim dokumentima prvi put se pominje 1412. godine kada su banju porušili Turci, koje je 1454. godine ovde pobedio srpski vlastelin Nikola Skobaljić. Krajem XVII veka u banji su logorovali Austrijanci, posle čijeg su poraza Turci ponovo opustošili Banju. Tri bazena, jedan han i Наставите са читањем →

Istorija

Termomineralne vode Zvonačke Banje bile su poznate Rimljanima za vreme njihove vladavine ovim delom naše zemlje. Za vreme građevinskih radova 1903. i 1926. godine otkriveni su ostaci bazena, podna keramika, jedna spomen-ploča, metalni novac, pozlaćeni krst i ostaci jednog hrama. Uređenje banje u vezi je sa razvijenim rudarstvom u okolini, što je čest slučaj u Srbiji. Tokom srednjeg veka Zvonačka Banja je služila lokalnom stanovništvu. Ima podataka o postojanju župe Zvonce, ali nema dovoljno dokaza da se zaključi da je njeno središte bilo u banji. Наставите са читањем →

Istorija

Na osnovu materijalnih tragova (vodovodne cevi i ostaci zidina jednog utvrđenja) pronađenih u Gornjoj Banji smatra se da su izvore koristili Rimljani. Naselje kraj izvora lekovite vode postojalo je i za vreme srpske srednjovekovne države. Uređenje banjskog kompleksa počelo je 1924. godine. Tada je iskrčen deo šume, u Gornjoj Banji izgrađeni objekti za prihvat posetilaca i otvorene tri kafane. Tridesetih godina prošlog veka Banja je bila opštinsko vlasništvo. Pripadala je srezu Kosaničkom, tj. Moravskoj banovini. Prvo veće kupatilo, sa muškim i ženskim bazenom, sagrađeno je 1948. godine. Iz 1952. godine potiče zgrada sa 18 soba i 36 ležaja, ali je srušena za vreme zemljotresa 1980. godine. Od tada datiraju jedna zgrada, osnovna škola i kuća šumske sekcije. Dve godine kasnije proradila je mala hidroelektrana. Ambulanta sa apotekom počela je da radi 1968, restoran Kopaonik 1971, a hotel „Kopaonik“ 2000. godine. Tokom 2008. izgrađen Наставите са читањем →

Istorija

Banjski prostor bio je naseljen od davnina, što potvrđuju tragovi topljenja rude i brojne rudarske iskopine, posebno one kod sela Lece i Novog Brda. Tu je i značajno, ali još uvek nedovoljno istraženo i turistima slabo prezentirano, arheološko nalazište Caričin grad, poznat kao Justinijana Prima. Rimljani su koristili toplu lekovitu vodu u VI veku. Zbog ratnih nemira, jedno stanovništvo sa ovih prostora se iseljavalo a drugo doseljavalo. U srednjem veku selo Sijarina je bilo središte župe u slivu Banjske reke i sigurno je da su izvori lekovite vode tada korišćeni. Dolaskom Turaka u ove krajeve izvori su zapušteni, ali se zna da je u XVII veku ova banja bila na glasu. O lekovitosti vode dostase znalo između 1890. i 1900. godine, kada je izgrađeno kupatilo sa malim i velikim bazenom. Tada se grade i prve kuće za prihvat posetilaca. Bili su to poznati Acini konaci i Maznićevi konaci, podignuti 1906. godine. Imali su 20 gostinskih soba i kafanu. Posle Prvog svetskog rata izgrađena je zgrada od tvrdog materijala sa bazenom i kadama od betona. Sa izvora do bazena i kada voda je sprovedena otvorenim kanalom. Do kraja Drugog svetskog rata postojale su samo manje banjske vile. Veći banjski objekat izgrađen je 1954. godine. Vremenom je postao stacionar za prihvat bolesnika. Danas ovde postoji hotel Gejzer sa 270 ležaja. Za vreme leta radi kamp, a u privatnim domaćinstvima gostima se nudi više od 1.000 postelja. Наставите са читањем →

Istorija

Korišćenje lekovite vode u Vrnjcima za vreme Rimljana potvrđeno je 1924. godine. Prilikom radova na otkrivanju novih izvora, pronađeni su ostaci isklesane stene s otvorom za isticanje vode. Bilo je i tragova manjeg drvenog bazena i bunara ukopanog u steni s izvorom koji je napajao bazen. Prilokom čišćenja bazena u njemu je pronađeno 60 metalnih novčića, a tokom daljih radova još 440 primeraka rimske monete. Smatra se da potiču od posetilaca koji su darivali izvore u znak zahvalnosti boginjama za izlečenje. Numizmatični obrađeni, neki primerci rimskog metalnog novca se čuvaju u Beogradu i Vrnjačkoj Banji. Pažnju plene kovanice sa likom Konstantina Velikog, rimskog imperatora, koji se rodio u Naisu (Nišu). Arheološka istraživanja ukazuju na skromnu banju, koja je verovatno zapuštena u drugoj polovini IV veka. Izgubivši balneološku funkciju izvor lekovite vode Fons Romanus dugo je bio nepoznat, i ako se u dolini zapadne morave odvijaju značajni događaji, razvijaju naselja, organizuju gradovi… Iz doba srpske države, pre bitke na Kosovu, o izvorima u Vrnjcima nema dovoljno podataka, iako se nedaleko od njih nalazi Kruševac, prestonica kneza Lazara. Dolazak Turaka označio je novu fazu korišćenja lekovite vode. Kada su Srbi 1830. i 1833. godine dobili izvesnu autonomiju, pristupilo se izgradnji crkve u Vrnjcima. Odlaskom Turaka, situacija se promenila, pa se došlo do zaključka da su vrnječke vode pogodne za terapijsko pijenje i kupanje, i da izvor treba urediti. Наставите са читањем →

Istorija

Po nizu pokazatelja Sokobanja je već više decenija među prvima u našoj zemlji. Iz prošlosti je poznata pod nazivima Banja, Banjica, Varoš-banja, Velika Banja, Aleksinačka Banja, Al Banja, Hajduk Veljkova Banja i Sokol Banja. Sadašnji   naziv   grada,   opštinskog središta i banje, datira iz sredine XIX veka, tačnije od 1859. godine. Već tada, Sokobanja je bila veoma živo mesto, posebno zbog toga što se očekivao dolazak na lečenje kneza Miloša, pa su u banju pristigle mnoge značajne ličnosti tadašnje Srbije. Наставите са читањем →

Istorija

Ribarska Banja je poznata iz davne prošlosti. Prva analiza lekovite vode urađena je 1834. godine. Sezonskog lekara imala je 1847. godine, a po poseti Aleksandra Karađorđevića, Ilije Garašanina i Stevana Knićanina, 1852. godine postala je poznata banja. U novom kupatilu izgrađenog 1853. godine bolesnici su se lečili, a imali su i stalnog lekara. 1876. godine Turci su je razorili, ali je Banja obnovljena 1896. godine, pa je u narednim godinama izgrađeno nekoliko vila i gostionica. Ribarska Banja ugostila je i kralja Aleksandra Obrenovića i kraljicu Nataliju, a nešto kasnije i kralja Petra Prvog Oslobodioca. Banja dobija koncesiju 9. marta 1904. godine i ovo je veoma važan period, jer je tada počelo moderno uređenje Banje. Ovaj period vezan je za Kralja Petra. Ne samo da je odobrio koncesiju kojom su se otvorila vrata reformisanju banje, već je i redovnom posetom ove banje dao lep primer narodu, koji od tog vremena u sve većem broju posećuju banju. Наставите са читањем →

Istorija

U najmlađe balneološke centre Srbije ubraja se Prolom Banja. Kao prirodno lečilište poznata je od 1977. godine. Na prostoru današnje banje i u neposrednoj okolini ima materijalnih tragova koji ukazuju na postojanje naselja u doba Rimljana i Vizantinaca. Današnji naziv izveden je po selu Prolom, koji je verovatno imao zaselak poznat kao Banja i Bačije. Zemljište oko izvora tople vode nazivano je Banja ili Banjsko. Do 1961. godine samo nekoliko domaćinstava u selu Prolom izdavalo je sobe posetiocima lekovitih izvora. Poslovanje je bilo izrazito sezonsko u letnjim mesecima. Iza toga se broj ležaja za izdavanje u privatnim domaćinstvima brzo povećavao, ali im je struktura bila vrlo nepovoljna, a konfor na visokom nivou. Osamdesetih godina prošlog veka ovde je bilo više od 1800 ležaja u privatnim domaćinstvima. Stanje se poboljšalo kada je 14. jula 1968. godine pušten u rad hotel „Radan“ i formirano vikend naselje sa 10 kućica. U objektima preduzeća „Planinka“ u Prolom Banji ima 440 ležaja. Terapijski blok može primiti dnevno do 1500 banjskih gostiju. Наставите са читањем →

Geografski položaj

Ovčar Banja se nalazi 18km zapadno od Čačka, u Ovčarsko-kablarskoj klisuri Zapadne Morave, pored puta i pruge Čačak-Požega. Klisura je nastala na mestu jezerouzine kojom je u geološkoj prošlosti komuniciralo jezero iz Požeške sa jezerom u Čačanskoj kotlini. Klisura, usečena između planina Ovčar nadmorske visine 985m i Kablar nadmorske visine 889m u jednom delu je predisponirana  dugačka 20km, ima ukleštene meandre i zakonom je zaštićena. Odlikuje se strmim krečnjačkim stranama i ukleštenim meandrima, koji povećavaju turističku privlačnost banjskog okruženja. Наставите са читањем →

Geografski položaj

Niška Banja smeštena je na padinama Koritnjaka, krajnjeg zapadnog ogranka Suve planine, visokog 808m. Naselje i objekti zdravstveno-lečilišnog i turističko-ugostiteljskog kompleksa, kao i prostrani parkovi, staze za šetnju, fontane i cvetne aleje, zahvataju široku i ka Nišavi blago nagnutu terasu, koja je nastala tokom geološke prošlosti akumulacijom bigra koji potiče iz vode kraških i termalnih vrela.

Banja je na nadmorskoj visini od 250m, ali je, šireći se, zahvatila i nešto više i nešto niže lokacije. Viši delovi su ka temenu planinske kose Kovanluk, koja je pod gustom šumskom vegetacijom. Niži deo je ka dnu doline reke Nišave. Ovaj teren je pod vinovom lozom, žitaricama, povrćem i drugim kulturama. Od najviših delova Koritnjaka, Niška Banja je uadaljena 1 do 2km, a isto toliko i do Nišave. Наставите са читањем →

Geografski položaj

Mataruška Banja je jedna od najmlađih banja u našoj zemlji. Nalazi se u jugozapadnom delu Kraljevačke kotline, sa desne strane Ibra, na 215 m nadmorske visine. Sa juga i istoka zaklonjena je ograncima Stolova (1,375 m), sa zapada i jugozapada ograncima Troglava (1.177 m) i Čemerna (1.579 m). Ima povoljan saobraćajni položaj, jer se nalazi pored puta i pruge Beograd-Kraljevo-Raška. Preko Kraljeva, dolinom Zapadne Morave, prugom i putem, povezana je sa Čačkom na zapadu i Kruševcem na istoku. Наставите са читањем →

Geografski položaj

Prvi značajan lokalitet, u dolini Crnog Timoka, udaljen 11 km od Zaječara, jeste Gamzigrad. Ovde, na rasednim linijama, kao i u samom rečnom koritu Crnog Timoka, javljaju se termomineralni izvori. Gamzigradska Banja se nalazi na samoj obali donjeg toka Crnog Timoka na 160 m nadmorske visine. Наставите са читањем →

Geografski položaj

Kod sela Rakovca, neposredno uz autoput i železničku prugu Niš-Skoplje, na prostoru koji pripada Bujanovacu, gradskom naselju sa 12.000 stanovnika i opštinskom središtu dela Južnog Pomoravlja, postoje izvori i bušotine lekovite vode. Oni su bili osnova za razvoj banje koja je najpre bila poznata pod nazivom Rakovačka Banja, a zatim menja naziv u Bujanovačka Banja. Od Vranja je udaljena 13 km. Nadmorska visina joj je 395 m. Izvori lekovite vode pojavljuju se iz aluvijalne ravni Južne Morave, a uslovljeni su rasedom koji se pruža neposredno uz Crkvište, uzvišenje izgrađeno od naslaga škriljaca. Ima indikacija da su lekovitu vodu kod Rakovca koristilš Rimljani, ali se pouzdano zna da su je Turci nazivali Karaman banja, što znači crno blato. Blato i danas postoji i koristi se za pravljenje lekovitih obloga. Наставите са читањем →

Geografski položaj

Banja Vrujci nalazi se u centralnom delu Srbije, na severnoj strani planine Suvobor i Maljen. Naselje i banjski objekti razvili su se u dolini reke Toplice, koja se uliva u Kolubaru. Nadmorska visina banjskog kompleksa je 180 m do 252 m, a pristupačnost laka oz pravca Mionice, Ljiga, Valjeva, Lajkovca, Uba. Od Mionice Vrujci su udaljeni 10 km, Ljiga 11 km, Valjeva 30 km, Lajkovca 33 km, Uba 38 km, Gornjeg Milanovca 52 km i Beograda 92 km. Iznad Banje Vrujci izdižu se planinske strane Suvobora, i ona je najistočnija planina u nizu Valjevskih planina. Na planini Suvobor nalazi se lokalitet Ravna gora, široki plato, bogat bukovom šumom i pašnjacima. Suvobor je iz istorijske prošlosti poznat po čuvenoj Kolubarskoj bici iz Prvog svetskog rata, a Ravna gora po ravnogorskom pokretu đenerala Draže Mihailovića iz Drugog svetskog rata. Turisti ovde mogu posetiti kulturno-istorijske znamenitosti i spomenike: crkvu Svetog Đorđa, spomenik đeneralu Draži Mihailoviću, planinsku kuć i vidikovac „Babina glava“. Ovde se mogu posetiti i prirodne retkosti: izvoti tri čiste rečice i dve pećine: Suva i Mokra pećina. Наставите са читањем →

Geografski položaj

Tradicija banjskog lečenja i turizma u Srbiji jednim delom temelji se i na termomineralnoj vodi koja se pojavila iz bušpotine na periferiji Mladenovca, grada osnovanog 1882. godine, koji je od Beograda, u pravcu juga, udaljen 50 km. Voda sa periferije Mladenovca doprinela je prepoznatljivosti Srbije time što je na svetskim izložbama 1906. godine u Briselu i 1907. godine u Londonu odlikovana za kvalitet. Izvozila se tada kao stona mineralna voda u Francusku, Belgiju i Nemačku. U razvoju Seltersa, kako je ovaj lokalitet nazvan, kao punionice mineralne vode i banjskog lečilišta, izdvaja se nekoliko faza. Bilo je uspona i padova, sažimanja i proširivanja funkcija. Наставите са читањем →