Istorija

Korišćenje lekovite vode u Vrnjcima za vreme Rimljana potvrđeno je 1924. godine. Prilikom radova na otkrivanju novih izvora, pronađeni su ostaci isklesane stene s otvorom za isticanje vode. Bilo je i tragova manjeg drvenog bazena i bunara ukopanog u steni s izvorom koji je napajao bazen. Prilokom čišćenja bazena u njemu je pronađeno 60 metalnih novčića, a tokom daljih radova još 440 primeraka rimske monete. Smatra se da potiču od posetilaca koji su darivali izvore u znak zahvalnosti boginjama za izlečenje. Numizmatični obrađeni, neki primerci rimskog metalnog novca se čuvaju u Beogradu i Vrnjačkoj Banji. Pažnju plene kovanice sa likom Konstantina Velikog, rimskog imperatora, koji se rodio u Naisu (Nišu). Arheološka istraživanja ukazuju na skromnu banju, koja je verovatno zapuštena u drugoj polovini IV veka. Izgubivši balneološku funkciju izvor lekovite vode Fons Romanus dugo je bio nepoznat, i ako se u dolini zapadne morave odvijaju značajni događaji, razvijaju naselja, organizuju gradovi… Iz doba srpske države, pre bitke na Kosovu, o izvorima u Vrnjcima nema dovoljno podataka, iako se nedaleko od njih nalazi Kruševac, prestonica kneza Lazara. Dolazak Turaka označio je novu fazu korišćenja lekovite vode. Kada su Srbi 1830. i 1833. godine dobili izvesnu autonomiju, pristupilo se izgradnji crkve u Vrnjcima. Odlaskom Turaka, situacija se promenila, pa se došlo do zaključka da su vrnječke vode pogodne za terapijsko pijenje i kupanje, i da izvor treba urediti.

Geografski položaj

Vrnjačka Banja se nalazi u centralnoj Srbiji u Raškom okrugu ispod planine Goč, i udaljena je od Beograda 200km, 7km od Trstenika i 25km od Kraljeva. Vrnjačka Banja ima povoljan geografski položaj, pa zbog takvog položaja regionalnim putevima je povezana sa gradovima zapadnog Pomoravlja i centralne Šumadije.

Vrnjačka Banja se nalazi na nadmorskoj visini od 220m do 300m, okružena šumovitim obroncima Goča, sa koga dopire čist svež vazduh. Za Banju možemo reći da ima umereno-kontinentalnu klimu.

Osnovne predispozicije za razvoj turizma u Vrnjačkoj Banji su razni mineralni i termomineralni izvori, povoljan turističko-geografski položaj, prijatna klima, dobra saobraćajna povezanost sa gradovima u bližem i daljem okruženju. Pored postojanja banjskih izvora, u Banji su razvijene i druge vrste turizma: kulturno-manifestacioni, izletnički, kongresni, sportsko-manifestacioni, tranzitni.

Vrnjačka Banja sa svim svojim karakteristikama, poseduje velike prirodne potencijale za razvoj turizma.

Vrnjačka Banja indikacije prevencija bolesti i lečenje

Mineralne vode prema internacionalnoj klasifikaciji pripadaju dvema kategorijama. Topla mineralna voda dolazi u red alkalnih, ugljeno-kiselih homeotermi (36,5°C). Mineralne vode „Snežnik“ (17°C) i „Slatina“ (13°C) spadaju u grupu hladnih, alkalnih, zemnoalkalnih ugljeno-kiselih voda. Topla mineralna voda upotrebljava se za pijenje, kupanje i klizme, a hladne mineralne vode samo za pijenje.

Klima je umereno kontinentalna, srednjevisinska (prosečna nadmorska visina 231 m) sa osobenostima koje proističu iz konfiguracije terena, obilnosti vegetacije i geografskog položaja. Klimatske osobenosti Vrnjačke Banje omogućavaju skladno uklapanje klimatoterapijskih postupaka uz ostale činioce banjskog lečenja.

U Vrnjačkoj Banji mogu se lečiti sledeće bolesti:

1. hronično zapaljenje creva i želuca
2. stanje posle preležane zarazne žutice
3. šećerna bolest
4. bolest bubrežne jarlice, mokraćne bešike i mokraćnih puteva i drugih bolesti
5. čira u želucu i dvanaestopalačnom crevu
6. bolest žučne kese i žučnih puteva

Mineralni izvori

Vmjačka Banja ima više izvora mineralnih voda, toplih i hladnih. U više navrata su vršene fizičko-hemijske analize svih voda. Upoređivanjem analiza vidi se da one ne pokazuju značajne razlike, jer su njihove fizičko-hemijske osobine stalne.

Topla mineralna voda kaptirana je dubinskim bušenjem i zahvaćena je ispod serpentinske stenovite mase na dubini od 216 do 300 metara. Prema internacionalnoj klasifikaciji ova voda pripada kategoriji alkalnih, ugljeno- kiselih homeotermi. Količina tople mineralne vode iznosi 8 lit/sek. Temperatura joj je 36,5° C. Jedan litar vode sadrži oko 3 gr suvog ostatka raznovrsnih hemijskih elemenata i jedinjenja. Naročito je karakteriše sastav natrijum hidrokarbonata i slobodna ugljena kiselina. Upotrebljava se za kupanje, pijenje, klizme i vaginalna ispiranja.

Hladne mineralne vode pripadaju kategoriji alkalnih-zemno-alkalnih, ugljeno-kiselih akrotopega. Izvor“Snežnik“ daje količinu od 0,495 lit/sek. Temperatura ove vode iznosi 17° C. Jedan litar vode sadrži oko 3 gr suvog ostatka. Karakteriše je sastav natrijum i kalcijum hidrokarbonata, kao i slobodna ugljena kiselina. Izvor „Slatina“ daje 0,136 lit/sek. Temperatura ove vode iznosi 14° C. Jedan litar vode sadrži oko 3,5 grama suvog ostatka. Karakteriše je takode sastav natrijum i kalcijum hidrokarbonata, kojih ima u najvećim količinama, kao i slobodna ugljena kiselina. Ove vode se upotrebljavaju za piće.

Sve tri mineralne vode, pored naznačene dominantne mineralizacije, sadrže u minimalnim količinama stroncijum, barijum, bakar, kalaj, titan, jod, brom. Mineralne vode se upotrebljavaju po uputstvu lekara. Početkom 1970. godine otpočela je eksploatacija vrnjačkih mineralnih voda za tržište van Vrnjačke Banje. Najmodernija postrojenja obezbeđuju da se mineralna voda „Vrnjci“ sa starog rimskog izvora nađe u bocama, a da pri tom sadrži svoj hemijski sastav i kvalitet. Mineralna vrnjačka voda naišla je na dobar prijem i kao stona voda-osvežavajuće piće i kao lekovita voda.

Okolina

Vrnjačka Banja je interesantna turistička destinacija, raspolaže sa preko 60 hektara parkova, koji su tako uređeni i negovani da predstavljaju veliku dragocenost. U parkovima se nalazi raznovrsno drveće, cveće i drugo ukrasno bilje. Svi su prošarani stazama, cvetnim alejama, travnim površinama, osvetljenjem, klupama… Kroz parkove protiče Vrnjačka reka, čije obale spajaju desetine lepih malih mostova. U najužem cntru Banje uzdiže se Čajkino brdo, koje sa svojim stenama predstavlja jedinstven prirodni ukras. Takođe, u Banji postoji lepo uređeno dečje igralište, sa raznim spravama za zabavu i razonodu najmlađih gostiju.

Okolina Vrnjačke Banje obiluje prirodnim lepotama, a uz to predstavlja izuzetno bogatu riznicu kultumo-istorijskih spomenika, tako da se posetiocima pruža mogućnost da obiđu, upoznaju i dožive lepote brojnih manastira, starih crkava i gradova-tvrđava iz raške baštine, spomenika iz naše novije istorije, planinskih izletišta i banja.

U živopisnoj klisuri reke Ibra, nekadašnjem centralnom delu stare srpske države, nalaze se najpoznatiji srednjovekovni spomenici: manastiri Žiča, Studenica, Gradac, Stara i Nova Pavlica, Sopoćani, Đurdevi Stupovi, zatim Petrova crkva, ostaci Nemanjinog Rasa, tvrdave Maglič i Brvenik na Ibru i mnogi drugi.

Na istoku, u plodnom zapadnom Pomoravlju i vinorodnoj Župi, nalaze se najznačajniji spomenici moravske arhitektonske škole s kraja XIV i početka XV veka: manastiri Ljubostinja, Kalenić, Veluće, Naupara, Rudenica i Lepenac; crkva Lazarica sa ostacima grada kneza Lazara Hrebeljanovića, tvrđava Koznik i drugi.

Zahvaljujući čistov vazduhu ova planina pogodna je za anemične osobe, nervni sistem i jačanje metabolizma, a ujedno privlači i sportiste i ljubitelje zimskih sportova.

Ljubitelji sportskog ribolova mogu uživati na uređenim Podunavačkim barama (10km) na Zapadnoj Moravi gde se održavaju i velika sportska takmičenja. Takođe, postoje i uslovi za lov na Goču.

Vrnjačka Banja je bogata sportskim sadržajima, a to su: tereni za male sportive (odbojka, rukomet, košarka, tenis), staze za bicikliste, zatvoreni i otvoreni bazeni, stoni tennis, bodi-bilding, atletska staza, tri travnata fudbalska terena, kuglana…

U Vrnjačkoj Banji mogu se videti i mnogi profesionalni sportisti koji dolaze na pripreme, rekreaciju i razne igre. U Banji se takođe nalazi sportska hala, koja ispunjava uslove za razne sportive: odbojka, rukomet, košarka, mali fudbal, stoni-tennis… Vrnjačka Banja je centar kulturnih dešavanja u Srbiji. Najpoznatije su: Međunarodni festival klasične muzike, Književno leto, Festival likovnog stvaralaštva, Pozorišni dani srpskog teatra, Festival filmoskog scenarija i ostale kulturne manifestacije kao što su: Veliki međunarodni vrnjački karneval, Love Fest, manifestacija poljubi me na mostu ljubavi, festival mladih u šahu…